De term ‘digitaal dagvaarden’ klinkt modern, efficiënt en misschien zelfs onvermijdelijk in een tijd waarin we alles online regelen: van onze belastingaangifte tot het aanvragen van een paspoort. Maar hoever zijn we in Nederland eigenlijk met het digitaliseren van de dagvaarding? En wat betekent dat voor u als ondernemer die te maken krijgt met incasso’s en juridische procedures?
Dit is de huidige stand van zaken (2025) en de verwachting voor de toekomst.
Wat is digitaal dagvaarden eigenlijk?
Traditioneel gezien betekent een deurwaarder een dagvaarding fysiek aan de gedaagde: persoonlijk, of op een andere door de wet toegestane manier. Dit is cruciaal, want de dagvaarding markeert officieel het begin van een gerechtelijke procedure.
Bij digitaal dagvaarden gebeurt dit proces via een digitale weg: denk aan een beveiligd portaal zoals Mijn Rechtspraak, of in de toekomst misschien zelfs via MijnOverheid. Het idee is dat een gedaagde op die manier veilig en betrouwbaar toegang krijgt tot de stukken, zonder dat er een papieren document aan te pas hoeft te komen.
De rol van het KEI-programma
Een paar jaar geleden werd groots ingezet op de digitalisering van de rechtspraak via het KEI-programma (Kwaliteit en Innovatie). Het doel: alle civiele en bestuursrechtelijke procedures digitaal laten verlopen.
In de praktijk bleek dit echter te ambitieus. Het programma werd in 2018 grotendeels stopgezet vanwege complexiteit, hoge kosten en technische problemen.
Toch is het idee van digitaal procederen en digitaal dagvaarden niet van tafel. Integendeel: stap voor stap worden kleinere projecten opnieuw opgepakt.
Wat kan er nu al?
Laten we duidelijk zijn: op dit moment (2025) gebeurt het uitbrengen van dagvaardingen nog steeds op de traditionele, fysieke manier. Een gerechtsdeurwaarder overhandigt de dagvaarding of laat deze achter op een wettelijk toegestane wijze. Dat geeft rechtszekerheid: de rechter weet dat de gedaagde de stukken daadwerkelijk heeft ontvangen of in elk geval rechtsgeldig betekend zijn.
Maar er zijn wel ontwikkelingen:
- Digitaal procederen voor bedrijven en organisaties: sinds enkele jaren zijn rechtspersonen in veel gevallen verplicht om digitaal te procederen via Mijn Rechtspraak. De dagvaarding zelf wordt nog fysiek betekend, maar de verdere procedure verloopt digitaal.
- Pilots met digitale betekening: er wordt geëxperimenteerd met digitale dagvaardingen, bijvoorbeeld via een beveiligde berichtenservice, DigiD of eHerkenning. Het doel is om de betrouwbaarheid van digitale betekening net zo groot te maken als die van de fysieke variant.
Waarom niet meteen volledig digitaal?
Misschien vraagt u zich af waarom een dagvaarding niet gewoon per mail kan worden verstuurd. Het antwoord is simpel: rechtszekerheid. Een dagvaarding is geen gewone brief. Het is een officieel document met grote juridische gevolgen. Daarom moet de rechter honderd procent zeker weten dat het document op de juiste manier bij de juiste persoon terecht is gekomen. En dat is digitaal niet altijd te garanderen. Denk aan:
- mensen die hun DigiD-inbox nooit openen,
- verkeerde e-mailadressen,
- of situaties waarin een debiteur bewust digitale communicatie ontwijkt.
Zolang die onzekerheid er is, blijft fysieke betekening de meest betrouwbare en dus wettelijk vereiste manier.
Wat verandert er in de toekomst?
De verwachting is dat digitaal dagvaarden de komende jaren stapsgewijs wordt ingevoerd. Waarschijnlijk gaat dat in fases:
- Eerst voor bedrijven en overheden: zij zijn al gewend aan digitale communicatie met de rechterlijke macht en beschikken over betrouwbare inlogmiddelen, zoals eHerkenning.
- Later voor consumenten: pas als duidelijk is dat de digitale systemen ook echt sluitend werken en burgers hun berichten ook daadwerkelijk lezen, zal de stap naar particulieren worden gemaakt.
De rol van de gerechtsdeurwaarder blijft daarbij essentieel. Ook in een digitale variant moet iemand formeel vaststellen dat de dagvaarding correct is betekend. De deurwaarder wordt dus eerder een digitale schakel dan dat de functie verdwijnt.
Wat betekent dit voor u als ondernemer?
Voor u als ondernemer die soms te maken heeft met wanbetalers of andere juridische conflicten, verandert er op korte termijn niet zoveel. U schakelt nog steeds een gerechtsdeurwaarder in om een dagvaarding uit te brengen. Het grote verschil is dat de procedure ná de dagvaarding in steeds meer gevallen digitaal verloopt.
Op langere termijn biedt digitaal dagvaarden vooral voordelen:
- Sneller proces: geen vertraging door postbezorging.
- Efficiënter dossierbeheer: stukken digitaal inzien en bewaren.
- Lagere administratieve lasten: minder papierwerk en meer automatisering.
Maar: de zekerheid dat uw debiteur daadwerkelijk wordt geconfronteerd met de dagvaarding blijft altijd voorop staan.
De rol van Kroep Steghuis
Bij Kroep Steghuis volgen wij de digitale ontwikkelingen op de voet. Wij zorgen dat u altijd werkt volgens de actuele wet- en regelgeving en maken gebruik van de nieuwste mogelijkheden zodra die beschikbaar zijn. Zo weet u zeker dat uw vorderingen op de juiste manier worden afgedwongen, of dat nu via de klassieke of de digitale weg gebeurt.
Daarnaast ondersteunen wij u met debiteurenbeheer en incasso-oplossingen, waarbij digitalisering al volop wordt ingezet. Denk aan onze software die gekoppeld kan worden met uw boekhoud- of ERP-systeem. Daarmee kunt u uw debiteurenbeheer automatiseren, overzicht houden en – indien nodig – met één klik een incassoproces in gang zetten.
