Als een rechter uitspraak heeft gedaan, wilt u als ondernemer natuurlijk dat die uitspraak ook wordt nageleefd. U heeft tenslotte gelijk gekregen en dat is niet niks. Maar wat als de debiteur vervolgens niet betaalt? Op dat moment komt het executietraject in beeld: de fase waarin de gerechtsdeurwaarder de uitspraak daadwerkelijk ten uitvoer legt.
Dat klinkt zakelijk en technisch, maar in de praktijk is dit vaak het meest gevoelige deel van het hele proces. Want hoe ver mag een gerechtsdeurwaarder gaan? En waar ligt de grens tussen daadkrachtig optreden en disproportioneel handelen?
In deze blog leggen we uit wat wél en níet mag in een executietraject, en waarom juist de balans tussen wetgeving, proportionaliteit en menselijkheid zo belangrijk is.
Van vonnis naar uitvoering
Wanneer de rechter een vonnis heeft uitgesproken waarin iemand tot betaling is veroordeeld, mag die uitspraak worden ‘geëxecuteerd’. Dat betekent dat de gerechtsdeurwaarder bevoegd is om maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat u uw geld krijgt.
Dat kan bijvoorbeeld door:
- Beslaglegging op bankrekeningen, loon of voertuigen.
- Verkoop van in beslag genomen goederen.
- Of, in het geval van huurkwesties, een ontruiming van een pand.
Voor u als schuldeiser is dit de stap waarin er eindelijk iets gebeurt. Toch zijn er in dit traject veel regels en waarborgen om te voorkomen dat de uitvoering te ver gaat.
De gerechtsdeurwaarder: uitvoerder én bewaker van rechten
Als gerechtsdeurwaarder hebben we een bijzondere positie. Enerzijds is de gerechtsdeurwaarder degene die het vonnis ten uitvoer legt, vaak namens u als schuldeiser. Anderzijds is de gerechtsdeurwaarder ook een openbaar ambtenaar: hij vertegenwoordigt de rechtsstaat en is verplicht de wet en de belangen van álle partijen te bewaken.
Dat betekent:
- Zorgvuldigheid bij iedere stap.
- Respect voor de rechten van de schuldenaar.
- Transparantie over wat er gebeurt en waarom.
Met andere woorden: de gerechtsdeurwaarder mag optreden om uw vordering te innen, maar niet op een manier die onnodig hard of vernederend is.
Proportionaliteit: niet meer dan nodig
Een belangrijk juridisch uitgangspunt in het executierecht is proportionaliteit. Dat wil zeggen: de maatregel die wordt genomen, moet in verhouding staan tot het doel dat ermee wordt bereikt.
Een paar voorbeelden:
- Bij een kleine schuld van €200 zou beslaglegging op loon meestal niet proportioneel zijn.
- Een loonbeslag mag nooit zó ver gaan dat de betrokkene niet meer in zijn basisbehoeften kan voorzien, daarom bestaat de beslagvrije voet.
- Een ontruiming mag pas plaatsvinden als er geen andere redelijke oplossing meer is.
Als gerechtsdeurwaarder moeten we telkens die afweging maken: wat is nodig om recht te doen aan het vonnis, maar zonder de grenzen van redelijkheid te overschrijden?
Voor u als ondernemer: de balans vinden
Het zal u misschien verrassen, maar ook bij incasso en executie spelen mensenrechten een belangrijke rol. In Nederland zijn onder meer de bepalingen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) van toepassing.
Denk aan:
- Artikel 1 van het Eerste Protocol (EVRM): het recht op eigendom. Dat recht geldt ook voor de schuldenaar. Een beslag mag dus alleen met een wettelijke grondslag.
- Artikel 6 EVRM: het recht op een eerlijk proces . Ook tijdens de tenuitvoerlegging moet er zorgvuldigheid en rechtsbescherming zijn.
- Artikel 8 EVRM: het recht op eerbiediging van het privéleven en de woning. Ontruimingen raken dit fundamentele recht direct.
Deze grondrechten zorgen ervoor dat het executierecht niet alleen een instrument van afdwingen is, maar ook van rechtsbescherming.
De praktijk: daadkracht mét menselijke maat
Bij Kroep Steghuis werken we elke dag met deze balans. Onze opdrachtgevers, vaak zijn dat ondernemers, willen terecht dat er actie wordt ondernomen. Tegelijk weten wij dat elke maatregel gevolgen heeft voor echte mensen.
Daarom werken we volgens drie kernprincipes:
- Daadkrachtig optreden
We zorgen dat vonnissen worden uitgevoerd en dat u krijgt waar u recht op heeft. Snel, effectief en juridisch correct. - Zorgvuldige afweging
Iedere maatregel toetsen we aan de wet en aan proportionaliteit. Wat is redelijk, wat is effectief en wat zijn de mogelijke gevolgen? - Respectvolle communicatie
Een gesprek aan de deur of telefonisch contact kan vaak veel oplossen. We leggen uit wat er gaat gebeuren, wat de mogelijkheden zijn en zoeken (waar dat kan) naar oplossingen die voor beide partijen werkbaar zijn.
Deze drie kernprincipes leveren een beter resultaat op en zorgen voor minder weerstand, minder escalatie en vaak zelfs snellere betalingen.
Grenzen aan executiemaatregelen
Er bestaan duidelijke wettelijke beperkingen aan wat een gerechtsdeurwaarder mag doen.
Een paar voorbeelden:
- De gerechtsdeurwaarder mag geen beslag leggen op de inboedel.
- Een woning mag alleen tegen de wil van de bewoner of bij afwezigheid worden betreden wanneer daarvoor een wettelijke titel bestaat (zoals bij een vonnis dat geëxecuteerd moet worden). In de praktijk gebeurt dit onder toezicht van een door de burgemeester gemachtigde functionaris, vaak een politieambtenaar die optreedt als hulpofficier van justitie.
- Er mag geen druk of dreiging worden uitgeoefend buiten de wettelijke bevoegdheden om.
De kern is: elke stap moet een wettelijke basis hebben. Zo wordt voorkomen dat gerechtelijke macht verwordt tot machtsmisbruik.
Voor ondernemers: zekerheid mét reputatiebehoud
Voor u als ondernemer is het geruststellend om te weten dat het recht aan uw kant staat, maar het is minstens zo belangrijk dat het traject zorgvuldig verloopt. Een harde, onpersoonlijke aanpak kan leiden tot reputatieschade of escalatie. Een correcte, transparante en menselijke uitvoering zorgt juist voor rust en vertrouwen, ook bij andere klanten of relaties die meekijken.
Door samen te werken met een gerechtsdeurwaarder die de juridische én menselijke kant begrijpt, bereikt u dus meer dan alleen betaling: u versterkt uw professionele imago. Bij Kroep Steghuis combineren we juridische daadkracht met zorgvuldigheid en respect. Zo zorgen we ervoor dat recht wordt gedaan; aan ú als schuldeiser, én aan de rechtsstaat waar we allemaal deel van uitmaken. Wilt u meer weten over het executietraject en wat wij voor u kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op.
